سند تحول؛ راهبرد آموزش و پرورش یا آموزش راهبردها
تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۲۱۲۸۰
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مشکلات پیش روی ما در اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش این بوده است که تاکنون بسیاری از راهکارهای سند تحول به صورت عملی و ملموس اجرایی نشده و آن بخش‌هایی هم که به اجرا درآمده؛ در مقیاسی کوچک بوده و در سراسر کشور نتایج آن دیده نشده است.
برخی از بندهای سند آن طور که بسیاری از معلمان به مهر گفتند؛ دارای ادبیاتی ناملموس و ناآشنا برای برخی از معلمان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما حتی آن دسته از راهکارها و اهدافی هم که به شکلی ساده و روان بیان شده؛ چندان اجرایی نشده است.
حجت الاسلام محمد رحمانی رئیس مرکز راهبردی اکوسیستم تربیتی (مرآت) و از نظریه‌پردازان نظام تربیتی است که در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری مهر به این موضوع اشاره کرده است که چگونه یک سند دقیق، کامل و جامع در مرحله اجرا این‌گونه لنگ می‌زند و پس از دوازده سال آن طور که انتظار می‌رفت؛ خبری از اجرایی شدن آن نیست.
این یادداشت بدین شرح است:
راهبرد آموزش و پرورش یا آموزش و پرورش راهبرد!!!
تحول در هر سازه‌ی اجتماعی و فرهنگی، خود پدیده و حقیقت عینی و بیرونی است که می‌بایست با نگاهی پدیدارشناسانه، ساحت‌ها و ابعاد مختلف آن را واکاوید؛ در حالی که امروزه به موضوع تحول نهادی به عنوان یک پدیده ذهنی و سوبژکتیو نگاه شده و مبتنی بر این نگاه ذهنیت گرای محض، الزامات عینی برای آن متصور نمی‌شوند.
نگاه عینیت گرایی به تحول در زیست تاریخی خود همواره قائل به سه گام اساسی بوده است: طراحی، اجرا و بازخورد گیری. بدیهی است که تصورات ذهنی ما از تحول سازمانی و اجتماعی، آنگاه که در مرتبه‌ی تجرد علمی قرار گیرد، امتداد عینی پیدا نکرده و در خارج محقق نمی‌شود؛ بر این اساس برنامه ریزی تحول نیازمند امتداد نظری و عملی است.
به صورت خاص در موضوع آموزش و پرورش، پدیده «سند تحول آموزش و پرورش» در یک دهه گذشته با وجود اینکه برای نظم بخشی به کنش‌های تعلیمی و تربیتی ما نگارش یافت اما خود تبدیل به یک زخم ترمیم نیافته و مذمن گردیده که حل کردن آن برای مدیران، مستبعد (دور از ذهن) جلوه می‌کند.
این در حالی است که رهبر معظم انقلاب همواره بر امتداد این سند تاکید داشته و به صورت نمونه در دیدار با مدیران وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۹۹ فرموده‌اند: «مجموعه سند تحوّل بایستی به طور کامل برنامه‌ریزی شده باشد؛ یعنی با خطوطِ مشخّص، مثل این شعبه‌های آب و شبکه‌های آبیاری‌ای که آب سد را می‌رساند به مزرعه و می‌رساند به زمین. این برنامه عملیّاتی شما این است؛ باید بتواند آن کلّیّات را، آن مفاهیم کلّی را، آن خواسته‌ها را به صورت عملیّاتی، مشخّص، در بخش‌های مختلف -چه بخش‌های علمی، چه بخش‌های پرورشی و تربیتی- به آنجاها برساند و عملیّاتی کند.»
به نظر می‌رسد یکی از چالش‌های اصلی ما در این حوزه این است که گرچه ما در گام اول توانسته‌ایم به یک سند اولیه راهبردی دست پیدا کنیم، اما در پیاده سازی و اجرای آن کماکان دچار چالش ایم و بخش عمده‌ای از این موضوع به دلیل فقدان «سواد راهبردی» در سیاستگذاران و مدیران میانی در یک دهه گذشته بود.
گرچه ما در مرتبه تدوین نیازمند این بودیم که یک فیلسوف تعلیم و تربیت، به صورت بندی ادبیات نظری مبتنی بر چارچوب‌های یک مدیر راهبردی نماید، اما در گام دوم، جایگاه این دو نقش تغییر یافته و می‌بایست پیاده سازی، توسط یک مدیر راهبردی و با نظارت و کنترل یک فیلسوف تعلیم و تربیت صورت پذیرد. علت هم واضح است؛ و آن چیزی جز اصالت بخشی به دانش مدیریت و راهبری سازمانی به عنوان یک دانش مستقل و اولویت دار نیست.
گرچه در گام اول توانسته‌ایم به یک سند اولیه راهبردی دست پیدا کنیم، اما در پیاده سازی و اجرای آن کماکان دچار چالشیم و بخش عمده‌ای از این موضوع به دلیل فقدان «سواد راهبردی» در سیاستگذاران و مدیران میانی است.
اصولاً فرهنگ حاکم بر انتصابات در کشور ما به گونه‌ای است که صرف تخصص در یک موضوع، شایستگی لازم را برای کسب جایگاه راهبری آن موضوع رقم می‌زند در حالی که دانش تربیت با دانش مدیریت نهاد تربیت، دانش پزشکی با دانش مدیریت نهاد پزشکی (بیمارستان)، دانش فوتبال با دانش مدیریت نهاد فوتبال (فدراسیون) و امثال آن کاملاً متمایز - اما در عین حال مرتبط - است.
ما امروز در کشور خود می‌بایست از صاحب نظر پروری در حوزه مبانی گذر کرده و به تربیت سیاست‌گذار و مدیر لایه میانی و صفی تمرکز کنیم. مدیرانی که از طرفی فهم لازم از ادبیات نظری را داشته باشند و از طرف دیگر توانمندی لازم برای مدیریت عرصه در آنها وجود داشته باشد.
سند تحول در گام اول نیازمند «مدیران تحول» است
گزارشاتی که به صورت رسمی و غیر رسمی توسط وزارت و آموزش و پرورش نسبت به چالش‌ها و موانع و دستاوردهای سند تحول در یک دهه گذشته منتشر شده است نشان می‌دهد که تمام موانعی که در ادبیات مدیریت راهبردی، به صورت اولیه و پیش‌فرض، در پیاده سازی هر استراتژی قابل تصور است، هم اکنون در آموزش و پرورش وجود دارد؛ از
- آسیب‌های ناظر به طراحی از قبیل گسست نظری در لایه بنیادین و نگاه کثرت گرایانه و کامل گرایانه به حوزه برنامه ریزی
- آسیب‌های ناظر به اجرا از قبیل فقدان یک فهم مشترک در بین ذی نفعان و مقاومت طبیعی ساختار آموزش و پرورش
- آسیب‌های ناظر به نظارت از قبیل فقدان شاخص سازی و فقدان سازوکار سنجش
به نظر می‌رسد سند تحول در گام اول نیازمند «مدیران تحول» است. مدیرانی که با ادبیات سیاستگذاری، راهبردنگاری، مدیریت تحول و … آشنا باشند و مسیر گذر کرده را مجدد واکاوی نکنند. مدیرانی که به جای راهبردنگاری صرف، خود عامل به راهبرد و پرورش یافته یک نظام راهبردی باشند.
کد خبر 5787587منبع: مهر
کلیدواژه: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تعلیم و تربیت وزارت آموزش و پرورش قوه قضاییه شهرداری تهران شورای شهر تهران هلال احمر جمهوری اسلامی ایران آتش سوزی زنان روز دختر دستگیری اعدام شهر تهران مترو سازمان هواشناسی میراث فرهنگی دستگیری سارق آموزش و پرورش دانش مدیریت پیاده سازی گام اول سند تحول
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۲۱۲۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۱۹ هزار نیروی پرورشی امسال به استخدام آموزش و پرورش در می‌آیند
وزیر آموزش پرورش: در سال‌های گذشته جذب نیروی پرورشی جز از طریق دانشگاه فرهنگیان نداشتیم اما امسال در آزمون استخدامی ۱۹ هزار پرورشی و تربیت بدنی را جذب می‌کنیم.
به گزارش مشرق، رضامراد صحرایی در گفت‌وگویی به مناسبت هفته معلم، با اشاره به دیدار سه هزار نفر از فرهنگیان و معلمان سراسر کشور با رهبر معظم انقلاب و تاکید ایشان بر اهمیت رویکردهای پرورشی در مدارس اظهار داشت: برنامه‌های پرورشی در گفتار مورد تاکید ما بوده است اما در عمل ما هنوز رهنمودهای رهبر انقلاب را آنگونه که باید، پیاده نکرده‌ایم.
وی با بیان اینکه بخشی از نگرانی رهبر معظم انقلاب درباره سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش انجام شده است، افزود: ایشان می‌دانند سند در دست ماست و براساس آن پیش می‌رویم چرا که سند مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
صحرایی با یادآوری اینکه در بحث پرورشی مشکل اصلی نیروی انسانی است، اظهار داشت: سال‌هاست ما جذب نیروی پرورشی جز از طریق دانشگاه فرهنگیان نداشتیم اما امسال در آزمون استخدامی ۱۹ هزار پرورشی و تربیت بدنی را جذب می‌کنیم و هفته آینده آزمون استخدامی این گروه کیفیت بخشی برگزار می‌شود.
وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: همچنین طرح تحول پرورشی در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی است که در ستاد ملی تعلیم و تربیت تصویب شده و وقتی این طرح مصوب شود، مشخص می‌شود که روی چه تعداد دانش‌آموز باید در اقدامات پرورشی کار کنیم.
صحرایی یادآورشد: امسال آموزش و پرورش جهت‌گیری خود را بر مساله آسیب‌های اجتماعی قرار داده که دانش‌آموزان نسبت به این آسیب‌ها مصون باشند که راهش تبیین است.
وی افزود: یک نهضت تحت عنوان الگوی تمدن‌ساز را داریم و یک برنامه فراگیر داشتیم با محوریت امید، نشاط، خودباوری و خرد ورزی را دنبال می‌کنیم.
صحرایی خاطرنشان کرد: همچنین در موضوع پرورشی کانون پرورش فکری کودکان را داریم که بیش از هزار و ۵۰۰ شعبه در کشور دارد و تربیت غیررسمی در آنجا شکل می‌گیرد.
مرگ سند ۲۰۳۰ در دولت سیزدهم
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه مرگ سند ۲۰۳۰ در این دولت اجرایی شد، اظهار داشت: البته هنوز هم بودند کسانی که به ۲۰۳۰ اعتقاد داشتند؛ این افراد حتی در بدنه وزارتخانه هم بودند زیرا این سند به عنوان یک رویکرد در بخشی از دولت پیشین وجود داشت و در حالی برای آن ردیف بودجه و دفتر در نظر گرفته بودند که برای اجرای سند تحول بنیادین ردیف بودجه وجود نداشت.
صحرایی با یادآوری اینکه این رویکرد دولت قبل پس از تذکرات رهبر معظم انقلاب حتی مورد اعتراض نمایندگان مجلس نیز قرار گرفته بود، اظهار داشت: بخشی از وزرای پیشین به سند تحول بنیادین اعتقاد داشتند جدی هم کار کردند ولی سند ۲۰۳۰ از بین نرفت تا دولت آقای رئیسی روی کار آمد و در بدنه اجرایی وزارتخانه به طور قطع مرگ سند ۲۰۳۰ رقم خورد.
سند تحول به دنبال حیات طیبه است
وزیر آموزش و پرورش درباره اجرایی شدن سند تحول بنیادین، یادآور شد: سند یک منظومه کامل است، سند دنبال وقوع حیات طیبه است، این چیزی نیست که بگوییم این تکه از آن اگر انجام شود کل آن انجام شده، مثلا اگر یک تکه دیگرش را دست بگیریم ۲ سال دیگر تمام می‌شود، یک پیکره یکپارچه بسیار منسجم دارد نظریه تعلیم تربیتی ما است، مهم این است که همه آن با هم اجرا شود.
صحرایی با بیان اینکه برای اجرای سند تحول بازه زمانی سال ۱۴۰۳ تا ۱۴۱۲ طراحی و یک برنامه ملی شاخص گذاری شده برای آن تعریف شده است، افزود: در این برنامه هفت پروژه پیشران ملی تعریف شده است که بدون کمک همه دستگاهها اجرا نمی‌شود.
وی یکی از این پروژه های پیشران را توسعه و تقویت مهارت های دانش آموزان عنوان کرد که آیین نامه آن به تازگی در دولت تصویب شده است و بر اساس آن همه دستگاهها از جمله وزارتخانه‌های کار، کشور، کشاورزی، علوم، صمت، تعاون، ورزش، میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین صدا و سیما، محیط زیست تکالیفی را در این زمینه عهده دار شدند.
صحرایی با بیان اینکه اکنون 39.8 درصد از دانش آموزان متوسطه دوم، به هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای می روند که در برنامه هفتم این رقم باید به ۵۰ درصد برسد، افزود: این رویکرد به این معنی است که مدرسه یک دالان زندگی نه دالان دانشگاه خواهد بود
تغییرات کتاب‌های درسی آغاز شده است
وی در پاسخ به پرسشی درباره تغییرات کتاب‌های درسی عنوان کرد: تغییرات کتاب‌های درسی آغاز شده است و مواد درسی به طور طبیعی تغییر خواهد داشت؛حجم هم در مواردی تغییر پیدا می‌کند تا جا برای فعالیت‌های پرورشی و تربیت بدنی بیشتر شود.
وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: دو اتفاق فوق العاده مهم رخ داده است؛ اتفاق اول این که ما نظام ارزشیابی و تضمین کیفیتی که پایه گذاری کردیم پایه دهم و یازدهم و دوازدهم را به سمت مفهومی برده است زیرا نمرات درسی امتحانات امسال ۵۰ درصد و سال بعد ۶۰ درصد در قبولی دانشگاه تایر خواهد داشت.
صحرایی ادامه داد: با این رویکرد نقطه تضمین کیفیت آموزش خوب مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش است و تعیین می‌کند که چطور آزمون گرفته شود که آموزش هم مبتنی بر آن متحول شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا جذب معلم از روشی به جز دانشگاه فرهنگیان داشته‌ایم یا خیر، یادآورشد: سند اساسنامه دانشگاه فرهنگیان می‌گوید در رشته‌هایی که دانشگاه امکان توسعه ندارد، آزمون از طریق دانشگاه فرهنگیان برگزار شود یعنی افراد باید در دانشگاه فرهنگیان آموزش ببینند.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند